Zatürre (Pnömani) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Zatürre Nedir?

Tıpta Pnömani, halk dilinde ise daha çok zatürre olarak bilinen hastalık akciğerde bulunan hava keseciklerinin iltihaplanmasıdır. Bu iltihaplanma virüslerden, bakterilerden veya nadiren de olsa mantar enfeksiyonlarından kaynaklanmaktadır. Bu yüzden oldukça bulaşıcı bir hastalıktır. Özellikle 0-4 yaş arasındaki çocuklarda görülmesiyle beraber ölüm oranı artmaktadır.

Zatürre herkeste ortaya çıkabilir, ancak 2 yaş altı, bağışıklık sistemi zayıf ve 65 yaş üstü kişilerde oldukça tehlikeli bir şekilde seyir etmektedir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından verilen bilgilere göre dünyada her yıl %1 – %2 oranında zatürre vakası görülmektedir. Dünyadaki tüm ölümlerin %7’si ise zatürre kaynaklıdır.

Zatürre Nasıl Bulaşır?

Zatürreye yol açan grip ve benzeri viral enfeksiyonlar oldukça bulaşıcıdır. Hapşırık, öksürük, ortak bardak kullanımı, kapı koluna temas edilmesi gibi durumlarda bulaşıcı olabilir. Oldukça bulaşıcı olduğu için hastalığa yakalanmış kişiler çocuklara, yaşlılara, hamilelere yaklaşmaması gerekir. Aynı zamanda toplu taşıma, konser gibi toplu alanlardan uzak durmalıdır.

Doğrudan zatürre görülme ihtimali düşük olsa da bulunmaktadır. Ağız ve mide içeriğinin solunum yoluna kaçması sonucunda bazı kimyasalların solunmasıyla beraber zatürre oluşabilir.

Zatürreden Nasıl Korunulur?

Zatürre hastalığının en büyük avantajlarından bir tanesi ise aşısının bulunmasıdır. Sağlık bakanlığı tarafında hazırlanmış olan ulusal aşı takvimine göre her çocuğun 2, 4, 6 ve 12. aylarının sonunda zatürre aşısı yaptırılmalıdır. Bununla beraber risk gurubunda yer alan, 65 yaş üzerindeki kişilerin de aşı yaptırması gerekebilir. Bu konuda kesin bilgi almak için doktora başvurulmalıdır.

Zatürreden korunmanın kişisel yolları ise klasik gripten korunmaktan farklı değildir. Burun ve ağza dokunma alışkanlığından vazgeçilmeli ve eller sürekli olarak yıkanmalıdır. Öksürme, hapşırma gibi durumlarda tek kullanımlık mendil tercih edilmeli ve daha sonra eller yıkanmalıdır. Kişisel eşyalar başkalarıyla paylaşılmamalıdır. Sigara, alkol gibi ürünlerin kullanımı azaltılmalı mümkünse bırakılmalıdır.

Zatürre Belirtileri Nelerdir?

Zatürreye yakalanma ihtimali soğuk havalarda çok daha fazladır. Bu hastalığın belirtileri klasik grip belirtilerinden çok farklı sayılmaz. En temel belirtileri; burun akıntısı, öksürme, hapşırma olarak görülmektedir. Burada en önemli nokta ise erken teşhis edilebilmesidir. Aksi halde daha büyük sorunlar doğurabilir. Zatürrenin belirtileri şunlardır:

• Yorgunluk ve halsizlik
• Karın ağrısı ve karında şişkinlik
• Kusma ya da kusacakmış hissi
• 65 yaş üstü kişilerde bilinç bulanıklığı
• Üşüme ve titreme
• Devamlı seyreden sarı-yeşil balgam
• Hızlı soluk alıp verme
• Nefes almada güçlük
• Göğüs ağrısı
• Baş ağrısı
• Öksürük
• Yüksek ateş
• Yan ağrısı

Zatürre Tedavi Yöntemleri

Zatürre tedavisine başlanmadan önce hastanın durumu, yaşı, iltihabın cinsi, laboratuvar bulguları baz alınmalıdır. Bu durumlara göre tedavi yöntemleri farklılık gösterebilir.

Örneğin, hastada solunum yetmezliği görülüyorsa tedavinin hastaneye devam etmesi gerekebilir. Eğer hastanın durumu normalse kontrole gelmesi koşuluyla evde gidebilir.

Zatürre tedavisi her ne kadar virüs kaynaklı olsa da antibiyotik kullanımı tavsiye edilmez. Genellikle dinlenme ve bol sıvı tüketimi önerilmektedir. Eğer zatürre bakteri kaynaklı oluşmuşsa antibiyotik kullanılabilir. Bu antibiyotik kesinlikle doktor tarafından verilmelidir. Yanlış ilaç kullanımı durumu daha da kötüleştirebilir. Dolayısıyla reçetesiz antibiyotik kullanılması sakıncalıdır.