Şeker Hastalığı

Vücudunun işlevlerini yerine getirebilmesi için başlıca enerji kaynağı glikoz adı verilen bir tür şekerdir. Yediğimiz besinlerin tamamı sindirim sisteminde işlenir ve bunun sonucunda glikoz oluşur. Bu glikoz kana geçer ve kandan da hücrelere geçerek enerji olarak kullanılır.

Midenin arka kısmında yer alan pankreas, kaslarımızın ve diğer dokuların kandan glikozu alıp enerji olarak kullanılmasını sağlayan, insülin adı verilen bir hormon üretir. Bu hormon glikozun hücrelere girmesini sağlar. Hücreler de glikozu enerji kaynağı olarak kullanır.

Şeker hastalığı veya diyabet olarak bilinen hastalıkta glikoz hücreler tarafından kullanılamaz. Bunun sonucunda kanda şeker düzeyi yükselir. Bu duruma hiperglisemi adı verilir.

Şeker Hastalığı Çeşitleri

Şeker hastalığı tip 1 ve tip 2 olarak ikiye ayrılabilir.

Tip 1: Tip 1 şeker hastalığı yaşayan kişinin pankreasında insülinin çok az üretilmesi veya hiç üretilmemesi söz konusudur. Genellikle çocuklarda ve gençlerde görülür.

Tip 2: Tip 2 şeker hastalığında, insülin vardır, ancak hücreler insülini etkin bir şekilde kullanamaz. Bu yüzden yemeklerin ardından kandaki glikoz hücreleri enerjiye dönüşemez. Buna bağlı olarak kan şekeri düzeyi yükselir.

Şeker Hastalığı Nasıl Tespit Edilir?

Şeker hastalığı tanısı konulması için kan ölçümü yapılmalıdır. 8 saatlik açlıktan sonra ölçülen açlık kan şekeri 126mg/dL‘dan yüksekse veya yemek yedikten iki saat sonra ölçülen tokluk kan şekeri 200mg/dL‘den yüksekse şeker hastalığı tanısı konulabilir.

Şeker Hastalığı Belirtileri

Tip 1 ve Tip 2 şeker hastalığının bazı belirtileri şunlardır;

• Ağız kuruluğu ve aşırı su tüketimi,
• Sık idrara çıkma ihtiyacı,
• Hızlı kilo kaybı,
• Açlık hissiyatı ve sürekli olarak yemek yeme isteği,
• Yorgunluk ve halsizlik durumu,
• Görmede bulanıklık,
• Ciltte kuruluk ve kaşıntı,
• Ayaklarda uyuşma,
• Yaraların geç iyileşmesi,
• Ağızda keskin koku oluşumu

Şeker Hastalığının Oluşum Nedenleri

Yapılan araştırmalar sonucunda şeker hastalığının temel olarak genetik ve çevresel unsurlardan kaynaklı ortaya çıktığı sonucuna varılmıştır. Tip 1 ve Tip 2 şeker hastalarını ayırmak gerekirse; Tip 1 hastalarının büyük kısmının genetik faktörlerden ve pankreasa zarar veren virüslere karşı bağışıklığın düşük olmasından dolayı oluştuğu bilinmektedir. Tip 2 diyabet hastalığına sebep olan durumlar ise şunlardır;

• İleri yaş
• Hareketsiz yaşam tarzı
• Stres
• Obezite (aşırı kilo)
• Ebeveynlerde diyabet bulunması
• Gebelik sürecinde gebelik diyabeti yaşamak ve doğan bebeğin normalden daha ağır olması

olarak bilinmektedir.

Şeker Hastalığının Sebep Olması Muhtemel Sorunlar

Şeker hastalığında kan şekeri kontrolü sağlanmazsa istenmeyen sonuçlar oluşabilir. Damarlarda tıkanmaya yol açabilecek pek çok etken bulunur. Şeker hastalığı da bunlardan bir tanesidir. Yüksek kan şekeri, kalp ve damar sağlığında sorunlara yol açabilir. Bunun beraberinde görme kaybı, felç, kalp krizi, böbrek yetmezliği, sinir sistemi hasarlarına yol açabilir.

Şeker Hastalarının Yapması Gerekenler

Şeker hastalığında, kan şekerinin normale yakın seviyelerde tutulması istenmeyen sonuçlarla karşılaşma riski azalır. Bu yüzden diyet uzmanının hazırlamış olduğu beslenme programına uyulmalıdır. Her gün 30 dakika tempolu yürüme, ilaçların düzenli kullanılması, sağlıklı beslenme, kan şekerlerini düzenli olarak ölçme ve ölçüm sonuçlarını kaydedin. Ayrıca ayaklarınızda yara, tırnak batması gibi sorunlar olmadığına dikkat edin.

Şeker Hastalığı Tedavisi Nasıl Gerçekleştirilir?

Şeker hastalığı tedavi yöntemleri farklılık göstermektedir. Burada en belirleyici unsur şeker hastalığının tipidir. Tip 1 şeker hastalığında insülin tedavisi ile birlikte tıbbi beslenme de uygulanmalıdır. Hastanın beslenme programı doktor tarafından belirlenir ve insülin dozu ayarlanır.

Tip 2 diyabet hastalığı için beslenme programının hazırlanmasıyla beraber hücrelerin insülin hormonuna duyarlılığı arttırılmaya çalışılır. Bunun için oral yol ile kullanılan antidiyabetik ilaçlar kullanılmaktadır.

Şeker hastalarının dikkat etmesi gerekenlere ve doktorun tavsiyelerine uymaması durumunda kan şekeri yüksek seviyelere çıkar. Daha sonra sinir harabiyeti, böbreklerde hasar oluşumu, göz sorunları ortaya çıkabilir. Dolayısıyla diyabet hastalarının düzenli olarak kontrollerini yaptırması gerekir.

Gizli Şeker Hastalığı Nedir?

Gizli şeker, şeker hastalığının bir evresi olarak görülebilir. Kandaki şeker düzeyi yüksek olmasına rağmen, şeker hastalığı tanısı koymak için yeterli değildir. Bu durumda kişiye gizli şeker tanısı koyulur.

Yapılan çalışmalar sonucunda gizli şeker hastası olanların 10 yıl içerisinde Tip 2 diyabet hastalığına yakalandığı görülmüştür. Ayrıca gizli şeker yaşayan kişilerde kalp ve damar hastalığı riski normal kişilere göre 1.5 kat kadar daha fazladır. Bu oran şeker hastalarında 2 – 4 kat arasında değişmektedir. Dolayısıyla gizli şeker hastalığı yaşayanların özellikle beslenmesine dikkat etmesi gerekir.